Tuesday, May 3, 2016

Dhiiggii dadkaa maqan.


Horta kolka dadka damiirku ka dhinto waxa lagu gartaa in ay ka dhiidhiyi waayaan wax kasta oo dhaca. Soomaali hadday Soomaali ahaan jirtay, maanta Soomaaliyi ma joogto ee dad bilaa dammiiraa diirka isku eegtay. Dadqallada u taliyaana in ay dhiigga intaa hoos hogata nuugaan iyo in ay ku soo hagaan uskag kasta iyo xaaraan uurku ugu balaadho ayaa ay ku tashteen. Ma waxa uu u malaynayaa in uu sharaf ka helayo soo dhawaynta Xayawaanku midka uu dhaamo iyo hagar daamaynta midka hindisaha wacan u wada. May may waxa ay ka go;antahay caarkiisa iyo caruurtiisa aanadaa iyo uurku taalladaa uu beerayaa. Soomaali dhiiggii Soomaali nimo lagala baxay ayaa joogta dunidan maanta inyar mooyaane.
Hargeysi ku daysay hadday sidan ku sii socoto. Heego dheer sharaf leh ha ugu soo
hagaagin inyar dabadeed, ha ku soo ma jeerannin hal-abuur dhiig leh, ha ugu soo talo galin gadhwadeen hadimada ka dhawra umadda hana ugu soo tashannin diin, dadnimo iyo sharaf dhex taal magaalada Hargeysa. Haddii ay 10  sano sidaa ku sii socoto gacantana ugu jirto iimaan laawayaashaa iibinaya dhammaan dalka dadnimadiisii, sharaftiisii diintiisii iyo dhaqankiisii gayaysiinayana halkii bini aadannimo ugu hoosaysay (Alle ha sharaf ridee) Soomaali ku daysay.
Bal heerka ay marayso eeg. Waxa la xidhayaa oo xin iyo xaasidnimo jeelka loogu ridayaa midkii diinta iyo wanaagga farayay umadda, waxana lagu soo dhawaynayaa oo dabada loo ruxayaa loona siiddaynayaa caarka dalkan mid oggol isfuulka laba nin iyo wax iska dayga laba dumara. Alle karaamada haka qaado inta fududaynaysa iyo inta daba raqlaynaysaba.
Midkan Alle ku karaamo ridayo intaa u raxlaynaysa aan kula wadaago waxa uu yahay:
48 jirkan nacalla qabaha ahi waxa uu ku dhashay new York. Isla New York na waxa uu ku dhigtay wax barashadiisii. Waa wariye caan ah. Waxa uu wariya nimada ka bilaabay wargeyso ka soo bixi jiray vitnam; halkaas oo uu kaga qalin jabiyay Yali. Waxa uu xog ka qorijiray dagaalladii Ruwanda, Soomaaliya iyo Bosnia oo uu dhammaantood tagay. Waxa kale oo wariye ka noqday ABC IYO CNN. Waxa uu ka soo muuqan jiray kolal kale World News Now co-anchor (1999–2000), American Morning anchor (2002), Anderson iyo Cooper 360°anchor (2003–present);  hadda se waxa uu gacanta ku hayaa Anderson Live host (2011–2013).
Waa u ololeeye iyo waliba fuliye dhanka isguursiga dadka iskunjinsiga ah. Waxa uu si cad ugu sheegay in uu isagu yahay mid ka mid ah dadka xawayaanku dhaamo(dadka isku jinsiga ah ee is guursada) wargeyska The Telegraph. Waxa uu yidhi "I'm gay, always have been, always will be, and I couldn’t be any more happy, comfortable with myself, and proud,"[1].
Karaamo darrada ugu wayni waxa ay tahay waxa uu baahiyay oo boggiisa twiter[2] ku faafiyay sawiro haweenkii iyo ubixii dalka uu la galay. Waa awood darrida aynu ilaashan kari waynay caarkii dalkan iyo sharaftii ummaddani lahayd.
Ma arko magac iyo maamuus uu u soo sido ummaddan habawsan. Waxa dhibka inna haystaa yahay gumaysi maskaxeed iyada oo la ogyahay aan waxba laga qaban Karin. Is waydii diiinta aad haysataa waaa tee? Dhaqankaagu maxaa uu ka qabaa arrinkan? Sharaftaada iyo sumcaddaada intee in le’eg ayaa uu saamayn ku leeyahay? Qof nimadaada dhaawac intee le’eg ayaa uu gaadhsiinayaa?
Intaas oo dhan iyada oo la ogyahay waxa haddana innaga xoog badatay caqli yaraantii. Waxa saamayn badan innagu yeelatay fikirradii qaldanaa ee shisheeyaha. Maxaa ay tahay xidhiidhka aan ka faa’idayo mid caqligiisu keenay isfuulka laba nin iyada oo xidhiidhkii ilaahay ku xumaanayo?
Sababaha ugu waaweyn ee uu u yimi ayaa ah sii xoojinta xaladdii iyo xidhiidhkii ay abuurtay nacalla qabtadii ka horraysay ee dalka timi. Waxa uu in uun saamayn kaga tagayaa dalkan intii u kacaysay iyo intii u kacdayba ay noqdeen xoolaha fikirka looyeedhiyo. Dhaleecaynta iyo dooddaha aan caqliga waxba ku kordhinahayn ee aywadaanna ay tahay mid aan jiho lahayn.
Dhamman xaddaaradihii adduunka, mid kasta oo baaba aysay waxa ay soo martay xaaladdan ay manta Soomaalilaand iyo dhammaan Soomaali ku jirto. Waa kolka ay dhammaan ummaddaasi noqoto mid u jeedda dhanka maal adduun iyo maamuus aan dhab ahayn. kolka laga tago anshaxa iyo dhaqanka ummaddaasi leedahay iyada oo la ogyahay qaladka la galayo. Kolka diinta iyo dadnimada la dhaafsado dhuuni shakhsiyaad helayaan wayse ku halaagmiye. Kolka ay ummaddu caarkeeda ilaashan waydo ceebaheedana dhawran waydo.
Sidan haddii ay ku sii socoto Hargeysi, halaaggii iyo hagardaamada Alle waxba ugama hadhana. Siduu Alle ku hor istaagayaa mid kii dhanka Alle ugu yeedhayay xidhaya. Xaywaanku mid uu dhaamona hoosta soo gasahanaya.
Dhiigga iyo damiirku kolka uu ka dhinto ummad waxa lagu gartaa in ay ka yiqyiqsoon waydo wixii sharfteeda dhaawacaya. In caarkooda ay ku daawadaan waraabaha hareereeya. In ay culimada iyo caamadu isku fikir noqdaan oo la is dhaami waayo.